Momenteel liggen de lessen van deze TVG-locatie stil. Het coronavirus heeft grote invloed op de samenleving, op onze manier van leven, ondanks de versoepelingen tot nu toe. We zullen nog geruime tijd met de anderhalvemeterrichtlijn te maken hebben. Er wordt sterk accent gelegd op ‘samen’. “Alleen samen krijgen we het coronavirus onder controle.” staat op de matrixborden boven de snelwegen te lezen.

Dit beroep op solidariteit doet mij denken aan het beroep op solidariteit dat de profeet Jeremia laat horen aan het adres van zijn gedeporteerde volksgenoten in Babel: “Zoekt de sjaloom voor de stad, want in haar sjaloom zal die van jullie gelegen zijn.” Sjaloom, dat is: welzijn, harmonie, verhoudingen die kloppen, mensen komen tot hun recht, samenwerking.

Jeremia schreef vanuit Juda aan zijn landgenoten die in 597 v.Chr. naar Babel waren weggevoerd. De Babyloniërs hadden de stad Jeruzalem veroverd en daarna het leidinggevend gedeelte van de bevolking naar Babel doen gaan. Onder hen ook de profeet Ezechiël. Enkele jaren later schrijft Jeremia ze. Hij steekt hen als een pastor een hart onder de riem. Hij laat zijn landgenoten die ver weg zijn, weten dat God ook in deze buitenlandse situatie en in die onzekere tijd voor zijn volk bereikbaar is: “Bidt en Ik zal naar jullie horen.” Ook in Babel. Hij is niet aan een bepaalde plaats gebonden. Zoek Hem daar ook in Babel. Weet dat je niet in de steek gelaten wordt.

Deze God wordt in de brief steeds met zijn eigennaam HEER aangeduid, vertaling van de Godsnaam JHWH die zoveel betekent als: “Hij zal (erbij) zijn.” Zijn naam is een toezegging, een belofte van nabijheid. Het maakt niet waar jij als mens bent.
Deze God zal te zijner tijd naar zijn volk omzien. Jeremia noemt een termijn van 70 jaren. Mensen moeten niet denken dat de crisis zomaar voorbij is. Dan zal Hij zijn volk terugbrengen uit de ballingschap. Er is dus perspectief.

Jeremia schrijft concreet over hoe de tijd tot dan moet worden ingevuld. Hij draagt zijn landgenoten op dat ze met het gezicht naar de toekomst moeten leven: huizen bouwen, het land bewerken, trouwen en kinderen krijgen. Niet bij de pakken neer gaan zitten dus, niet in moedeloosheid en machteloosheid wegzakken, maar met hoop op de toekomst leven. En positief bijdragen aan de situatie waar men in Babel deel van uitmaakt. “Zoekt de sjaloom van de stad.” Dat resulteert in je eigen sjaloom, je eigen welzijn. Zo moet men deze tijd in Babel heilzaam invullen door er voor anderen te zijn, door met anderen te zijn.

Zo, schrijft Jeremia, laat je ook zien mens van God te zijn, want Hij karakteriseert zijn God als een God van heilzame gedachten, van sjaloom voor mensen. In hun werken aan sjaloom voor hun omgeving kunnen mensen laten zien dat ze de intentie van deze God begrepen hebben.
Deze coronaperiode zal later zeker herinnerd worden als een donkere tijd, als een periode waarin vrijheid beperkt was. Maar mogelijk zijn waarden als saamhorigheid, barmhartigheid e.d. weer meer in het centrum komen te staan en kunnen we dat naderhand vasthouden.

ds. Adri van der Wal